सत्ता गठबन्धनमा किचलो : एकले अर्कालाई दबाबमा राख्ने दाउपेच

काठमाडौं – लामो समयको वाकयुद्धलाई विश्राम दिदैं सत्तामा हत्याउन गठबन्धन गरेको नेकपा (माओवादी केन्द्र) का अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाल (प्रचण्ड) र नेकपा (एमाले) का अध्यक्ष केपी शर्मा ओली एकअर्कासँग त्रसित देखिएका छन् । यसैको परिणामस्वरुप सत्ता गठबन्धन धरमराएको दृश्य देखिन थालेको छ ।

नेपाली कांग्रेसले प्रधानमन्त्री नछाड्ने भएपछि निर्वाचनमा तेश्रो भएर पनि प्रधानमन्त्रीको लालसाले बालकोटको वार्दलीमा एमाले अध्यक्ष ओलीको शरणमा पुगेका प्रचण्डलाई अहिले ‘तावाको माछो भूंग्रोमा’ भनेझैं हुन थालेको माओवादीकै नेताहरू बताउन थालेका छन् । माओवादीको स्थायी समिति बैठकमा प्रचण्डले ‘ओली अझै नसुध्रेको’ बृतान्त सुनाएको बैठकमा सहभागि एक नेताले बताए । सहमतिको क्षणदेखि नै ओलीले प्रचण्डलाई हदैसम्मको दबाबमा राख्न खोजिरहेको माओवादीको बुझाई छ ।

‘शपथग्रहणमा प्रधानमन्त्रीसहित एक–एक जनाले शपथग्रहण गर्ने भनियो । तर, शपथमा एमालेले चार जना मन्त्री पठायो । भन्ने एक, गर्ने अर्को ओलीको पुरानो बानी अझ पनि उस्तै छ ।’ प्रचण्डको भनाई उधृत गर्दै बैठकमा सहभागि एक माओवाद िनेताले भने ‘गठबन्धनको बैठकमा पनि ओलीले राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टी र राप्रपासँग मिलेर अप्ठेरो पार्ने र घेराबन्दी गर्ने गरेका छन् ।’

उप्रधानमन्त्रीको पोर्टफोलियोमा पनि ओलीले अन्याय गरेको प्रचण्डको भनाइ रहेको बताइएको छ । नेकपा हुँदा पनि पछाडि रहेका विष्णु पौडेललाई नारायणकाजी श्रेष्ठभन्दा माथि हुनुपर्छ भनेर ओलीले दबाब दिएको प्रचण्डको भनाइ रहेको थियो । दबाबके कारण राम्रा राम्रा मन्त्रालय एमाले र राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टी (रास्वपा)ले पाएको माओवादीको बुझाइ छ ।

ओलीको यस्तै दबाबकै कारण माओवादीले राष्ट्रपति पदका लागि एमालेलाई दबाबमा राखेको कतिपयको बुझाई छ । कांग्रेस गठबन्धनमा रहँदा एमाले देखाएर कांग्रेस घुक्र्याउन खप्पिस प्रचण्ड अहिले त्यही शुत्र एमालेका लागि प्रयोग गरिरहेको एमालेको बुझाई छ ।

बाहिर खुलेर केही नभने पनि माओवादी केन्द्रको आन्तरिक तयारी राष्ट्रपति सकेसम्म आफूले नै राख्ने, यदि त्यस्तो भएन भने एमालेलाई रोकेर सर्वस्वीकार्य पात्र खोज्ने तयारी गरेको छ । यो कुरा सत्ता गठबन्धनको प्रमुख घटक एमालेले पनि बुझेको छ । त्यही भएर पनि एमालेका नेताहरू सभामुख र राष्ट्रपति एमालेले पाउने सहमति भएको बताउँछन् । पछिल्लो समयमा प्रधानमन्त्री प्रचण्डले कतै राष्ट्रपति एमालेलाई नदिएर धोका दिन त थालेका होइनन् भन्ने आशंका एमालेमा रहेको छ ।

तर, प्रचण्ड र ओली दुबैलाई आ–आफ्नै खाले त्रास भएकाले दुबै यही गठबन्धन रहिरहोस् भन्ने पनि चाहन्छन् । ओलीलाई माओवादीले भित्रभित्रै अर्को गठबन्धन त बनाउन खोजिराखेका छैनन ? भन्ने त्रास । हुन पनि कांग्रेस, नेकपा (एकीकृत समाजवादी) र लोकतान्त्रिक समाजवादी पार्टी (लोसपा) ले माओवादी नेतृत्वको सरकारलाई साथ कायम राखे प्रचण्डले प्रधानमन्त्रीबाट च्युत हुनु पर्ने छैन ।

एमाले, रास्वपा र राप्रपाले समर्थन फिर्ता लिए प्रचण्डले विश्वासको मत फेरि लिनु पर्ने हुन्छ । यदी त्यस्तो परिस्थिति आएमा माओवादीलाई कांग्रेसले अहिलेकैजस्तो समर्थन गर्छ भन्ने हुदैन । किनभने प्रचण्ड सरकारलाई विश्वासको मत फेरि लिनु पर्ने अवस्था भनेको कांग्रेसलाई अल्पमतको सरकार बनाउने स्वभाविक ढोका खुल्नु पनि हो । स्वभाविकरूपमा आफ्नो पोल्टामा आएको प्रधानमन्त्री पदको लोभ कांग्रेसले नगर्ला भन्ने प्रचण्डलाई विश्वास छैन । त्यसोहुँदा आजको कांग्रेसको हालत माओवादीको हुने प्रचण्डको बुझाई छ । त्यसैले प्रचण्ड ओलीको घेराबन्दी तोड्दै गठबन्धन यही कायम राख्न चाहन्छन् ।