• समाचार
  • अर्थ
  • अन्तरर्वार्ता
  • अन्तर्राष्ट्रिय
  • प्रबिधि
  • रोचक
  • मेरो बिचार
  • मनाेरञ्जन
  • खेलकुद
  • भिडियो
  • कला साहित्य
  • सामाजिक संजालबाट
२०८० जेष्ठ १६, मंगलबार
ट्रेन्डीङ्ग
subhayug नेकपा एमाले अध्यक्ष प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओली subhayug.com धादिङ मुख्यमन्त्री
Subhayug Logo
  • समाचार
  • अर्थ
  • अन्तरर्वार्ता
  • अन्तर्राष्ट्रिय
  • प्रबिधि
  • रोचक
  • मेरो बिचार
  • मनाेरञ्जन
  • भिडियो
  • खोज
  • ताजा१२
  • ट्रेन्डीङ्ग

खोजी गर्नुहोस

in

ताजा अपडेट

१

रेशम चौधरीको आममाफीविरुद्ध रिट निवेदन दर्ता

७ घण्टा अघि
२

नवलपुर प्रहरीले बेच्यो बरामद गरिएका दुई सय ७१ सवारीसाधन

७ घण्टा अघि
३

झण्डै साढे ४ करोड भ्रष्टाचार गरेको भन्दै गुणस्तर तथा नापतौल कार्यालयका पूर्ववरिष्ठ निरीक्षकविरूद्ध मुद्दा दायर

८ घण्टा अघि
४

सेयर बजार राताम्मे

८ घण्टा अघि
५

Why Traditional Dating Will Always Overcome Away Algorithms

८ घण्टा अघि
६

‘अखण्ड भारत’को नक्साबाट नेपाल हटाउ भन्न नसके प्रधानमन्त्री किन भारत जानेः ओली

८ घण्टा अघि
७

बजेट कार्यान्वयनमाथिका शंका कामबाट हटाइने अर्थमन्त्री महतको दाबी

९ घण्टा अघि
८

अब हवाई यात्रा गर्दा कोभिड खोप लगाएको प्रमाण नचाहिने

९ घण्टा अघि
९

The Must-Know Tips For an incredible Union

९ घण्टा अघि
१०

महोत्तरीको एनएमबि बैँकमा लुटपाट

९ घण्टा अघि
११

दरबार हत्याकाण्ड र गौर हत्याकाण्डको अनुसन्धान गर्छुः प्रधानमन्त्री

१० घण्टा अघि
१२

नेटफ्लिक्समा पासवर्ड सेयरिङ सुविधा बन्द, पासवर्ड सेयर गर्नुपरे अतिरिक्त शुल्क लाग्ने

१० घण्टा अघि

महिनाभर प्रचलित रहेका

  • jagati licence seting १

    आर्थिक चलखेल गरी जगती यातायात कार्यालयमा ऐन विपरित निजी ट्रायल सेन्टरलाई लाईसेन्स परीक्षाको अनुमति

    १ हफ्ता अघि
  • rajendra sir photo २

    निती तथा कार्यक्रम फिर्ता लिनुपर्ने र पुर्नलेखन गर्नुपर्ने आवश्यकता छैन : सांसद पाण्डे

    १ हफ्ता अघि
  • tek narayan pande ३

    भुटानी शरणार्थी प्रकरण : पक्राउ पर्नुअघि नै पूर्व गृहसचिव पाण्डेले मोबाइल फर्म्याट गरेको खुलाशा

    ३ हफ्ता अघि
  • top ४

    एमाले नेता तथा पूर्वमन्त्री टोपबहादुर रायमाझी पक्राउ : प्रहरीले गोप्य राख्यो सुचना

    ३ हफ्ता अघि
  • EPS-korea-nepal ५

    ईपीएसमार्फत कोरिया जाँदा बढी भाडा तिर्नुभो ? अव एसरी गर्नुहोस् उजुरी !

    ३ हफ्ता अघि
  • nepse ६

    नेप्से निरन्तर घट्दो : कारोबार खुम्चियो

    ३ हफ्ता अघि
  • simrik heli crash ७

    सिम्रिक एयरको हेलिकप्टर संखुवासभामा दुर्घटना

    ३ हफ्ता अघि
  • bhutani saranarthi ८

    नक्कली शरणार्थी प्रकरणमा अभियुक्तहरुको बयान : सिंहदरबार र बालुवाटार नै करोड – करोडका लेनदेन गर्ने अखडा

    ६ दिन अघि
  • rajendra silwal ghayal ९

    सलाङघाट

    १ हफ्ता अघि
  • kp oli rajesh १०

    शरणार्थी प्रकरणमा पार्टीको नाम जोडिएपछि झस्कियो एमाले

    ६ दिन अघि
  • भारतमा विध्वंश मच्चाउँदै सलह किरा : नेपाल छिर्ने सम्भावना कति ? भिडियो रिपोर्ट

    शुभयुग संवाददाताप्रकाशित मिति: २०७७ जेष्ठ १८, आईतबार (२ साल अघि)
  • ८९९ पाठक संख्या
  • salaha kira

    १८ जेठ काठमाण्डौ – कोरोना भाइरस र फौजी किराको चपेटामा परेका किसानलाई अर्को प्रकोपले चिन्ता थपिदिएको छ ।

    बालीमा फौजी किराभन्दा धेरै नोक्सानी पुर्याउने सलह किरा नेपाल प्रवेश गरे कसरी नियन्त्रण गर्ने र बालीलाई कसरी जोगाउने भन्नेबारे किसानहरु चिन्तित बन्न थालेका छन् । सँगै कृषि र कीट विज्ञहरु सोचमग्न भएका छन् ।

    https://youtu.be/RioGM9GL9LY

     

    अफ्रिकी देशहरु केन्या, सोमालिया, तान्जानिया, युगान्डा र दक्षिणी सुडान हुँदै सलह किराहरुको फौज इरान र पाकिस्तान पुगे । पछिल्लो समय भारतमा उधुम मच्चाउँदैछ।

    यसअघि सलह किरा भारतको राजस्थानसम्म मात्र देखिएपनि यसपालि भारतका पन्जाब, महाराष्ट्र र दिल्लीलगायत प्रान्तसम्म आइसकेका छन् ।

    के हो सलह किरा ? 

    सलह किरा झुन्डमा हिँड्ने फटेङ्ग्राकै एउटा प्रजाति हो । यो किरा विशेषगरी मरुभूमिमा रमाउँछ । यसले फौजी किराभन्दा हजारौँ गुणा बढी बालीमा क्षति पुर्याउँछ । सलहको जीवन चक्र तीन चरणमा पूरा हुन्छ । अण्डा, बच्चा र वयस्क । वयस्क बनुन्जेलसम्म यो किराले ५ देखि ६ पटकसम्म काँचुली फेर्छ । वयस्कको अवस्थासम्म पुग्दा यसको पहेँलो रङमा कालो थोप्ला हुन्छन् ।

    यो किराको बच्चा १ देखि ३ महिनामा पूर्ण वयस्क बन्छ । वयस्क किरा ४ देखि ५ महिनासम्म बाँच्छ । सलह किराको पखेटा दर्हो हुने हुँदा यसले लगातार ९–१० घण्टासम्म उड्न सक्ने क्षमता राख्दछ । तर २–३ घण्टासम्म उड्दै, बाली खाँदै र आराम गर्दै यो किरा उडिरहन्छ ।

    भारतमा देखिएका सलह किरा अफ्रिका र मध्यपूर्वमा वयस्क भएर उडेका विज्ञले बताएका छन् । बलौटे माटोमा फूल पार्ने यो किराले विशेषगरी गर्मी महिनामा आफ्नो वंश विस्तार गर्छ ।

    नेपालमा अहिलेसम्म यो किराले फूल पारेको प्रमाण भेटिएको छैन । तर सन् १९६२ मा यो किरा नेपाल आएको पाइएको छ । त्यतिवेला यसले नेपालमा नै फूल पारेर विकसित भएको वा झुन्डमा आएको भन्ने पुष्टि भइनसकेको नेपाल कृषि अनुसन्धान परिषद् (नार्क)का वरिष्ठ कीट विज्ञ डाक्टर सुनिल अर्यालले बताउनुभयो ।

    ४ करोडदेखि ८ करोडको झुन्ड :

    सन् १९६२ मा काठमाण्डौमा संकलन गरिएको नमुनाको पहिचान कीट विज्ञान महाशाखाको सङ्ग्रहालयमा राखिएको छ । यो किरा ४ करोडदेखि ८ करोडसम्मको झुन्डमा उड्छ । यो किराको झुन्डलाई वर्गीकरण गरेर विभिन्न समूहमा राखेको पाइन्छ ।

    एक किलोमिटरदेखि १० किलोमिटरसम्म बस्नेलाई सानो समूह, १० देखि एक सय किलोमिटर बस्नेलाई मध्यम र सयदेखि ५ सय किलोमिटरमा बस्नेलाई ठूलो र त्योभन्दा झन् ठूलो समूहमा बस्नेलाई अझै ठूलो झुन्डमा हिँड्ने भनेर वर्गीकरण गरिएको कीट विज्ञ अर्याल बताउनुहुन्छ । यस्तै यो किराले एक पुस्तामा आफ्नो सङ्ख्या २० गुणा बढाउने गर्दछ ।

    नेपाल प्रवेशको सम्भावना

    भारतमा यो किराले गहुँ र तोरीलगायतका बाली सखाप पारिरहेको छ । हावाको  दिशामा उड्ने यो किरा अम्पुन नामक चक्रबातको प्रभावले भारतका विभिन्न भागमा फैलिएको विभिन्न अध्ययनले देखाएको छ ।

    यस्तै, पश्चिमी वायुको गति बढे सलह किरा नेपाल भित्रिन सक्ने पूर्वानुमान गरिएको छ । पश्चिमी क्षेत्रबाट वायुको वेग आए त्यही वेगको बाटो हुँदै यो प्रवेश गर्ने विज्ञले बताएका छन् ।

    पश्चिम नेपाल उच्च जोखिममा

    नेपालको पश्चिम क्षेत्र यो किराको उच्च जोखिममा रहेको विज्ञले बताएका छन् । विज्ञका अनुसार यो किरा गर्मी बढेपछि बढी सक्रिय हुन्छ । ३० देखि ४० डिग्री तापक्रमभन्दा धेरै गर्मी भएपछि यो किरा एक ठाउँबाट अर्को ठाउँमा उडेर जाने वरिष्ठ कीट विज्ञ अर्यालले बताउनुभयो ।

    उहाँ भन्नुहुन्छ, ‘सलह किरा हावाको वेगसँगै भित्रिन्छन् । हावा उच्च गतिमा नआए सलह किराको नेपाल प्रवेश सम्भव छैन ।’ नेपालमा वेलैमा मनसुन भित्रिएपनि यो किरा नेपाल प्रवेश गर्न नसक्ने विज्ञहरुको भनाइ छ ।

    यसले पार्ने क्षति

    रातमा बास बस्ने यो किराले उज्यालोमा बालीलाई नष्ट गर्छ । तापक्रम केही बढेपछि झुन्डमा उड्छ । रुख, घारी र झाडी जता पनि यो किरा बस्न सक्छ । विज्ञका अनुसार आकारमा सानो भए पनि एकै पटक करोडौँको सङ्ख्यामा हुने भएकाले एकै चोटिमा धेरै बाली सखाप पार्छ ।

    कीट विज्ञ अर्यालका अनुसार एक वर्ग किलोमिटरमा बस्ने सलह किराको समूहले १० हात्ती बराबर र २५ सय मानिसको आहार बराबरको बाली नष्ट पार्छ ।
    एउटा सलहको आहार एक दिनमा २ ग्राम मात्रै हो । तर यो किरा लाखौँ/करोडौँको समूहमा हुने भएकाले एकै पटक सबै बाली खाइदिन्छ ।

    यसले फल मात्रै नभएर पात र डाँठ पनि सखाप पार्छ । ‘एकै पटक लाखौँ र करोडौँको सङ्ख्यामा बस्ने र खाने भएकाले यसले गर्ने क्षतिको आकलन गर्न सकिन्न,’ वरिष्ठ विज्ञ अर्यालले भन्नुभयो, ‘झुन्डमा एकै पटक बस्ने हुँदा बाली एकै पटक नष्ट गर्छ ।’

    सलह किराहरु धेरै सङ्ख्यामा र ठूलो क्षेत्रलाई ढाकेर बस्ने र उड्ने भएकाले  नेपालमा मात्रै नभएर विश्वमा नै चुुनौती बनेको छ । यो किरा जता जता पुग्छ, त्यता त्यता सबै बाली सखाप गर्ने विज्ञहरु बताउँछन् । उनीहरुका अनुसार एक दुई घण्टामा नै सलह किराको झुन्डले आफू बसेको क्षेत्रको बाली सखाप पार्छ ।

    नियन्त्रण र रोकथाम  

    सलहको प्रकोप फैलिरहेको अफ्रिका र मध्यपूर्वलगायतका केही देशमा हेलिकोप्टरको माध्यमबाट वा ड्रोनको सहायताले यसलाई नष्ट गर्न रसायनिक विषादी छर्ने गरिएको छ । यी देशमा सलह नियन्त्रणका लागि संस्थागत संरचना  गठन गरिएका छन् भने अन्तर्राष्ट्रिय संस्थाहरुले सहयोग गरिरहेका छन् ।

    तर नेपालमा अहिलेसम्म यस्तो अभ्यास भएको छैन । सलह देखिएपछि अन्तर्राष्ट्रिय संघसंस्थासँग सहयोग लिने सरकारको तयारी छ । वरिष्ठ विज्ञ डाक्टर अर्यालका अनुसार यो किराले ठूलो आवाज रुचाउँदैन । सबैभन्दा पहिले यो किरा प्रवेश गरेको नगरेकोबारे किसान चनाखो हुनुपर्छ । यो किरा प्रवेश गरे यसलाई ठूलो आवाजमा स्पिकर बजाएर धपाउन सकिन्छ । विज्ञ अर्यालका अनुसार खेतबारीमा थाल ठट्टाएर पनि यसको रोकथाम गर्न सकिन्छ ।

    यस्तै, यो किरालाई चराले खाने भएकाले खेतबारीको छेउछाउ र बीच भागमा चराका लागि बासस्थानको व्यवस्था गर्न सकिन्छ । बाँसको टोड्को बनाएर चराको बासस्थान बनाए चराले यी किरालाई खाइदिन्छ ।

    यति गर्दा गर्दै पनि किरा नियन्त्रण गर्न नसकिए रसायनिक विषादी छर्नुपर्छ । तर बालीनालीमा देखिने फौजी र अरु किरालाई जसरी विषादी छर्किने सम्भावना नहुने हुँदा पानीको गाडीलाई छेउमा राखेर स–साना पानीको थोपा फाल्ने मेसिनमार्फत विषादी छर्कनुपर्छ ।

    सरकारको तयारी

    नेपालमा सलह किरा प्रवेश गर्ने जोखिम बढेपछि रोकथामका लागि कृषि तथा पशुपन्छी विकास मन्त्रालयले कृषि वैज्ञानिक र प्राविधिक सम्मिलित प्राविधिक समिति गठन गरेर अध्ययन थालेको छ ।

    सलह किरा के हो र यसले बालीनालीमा कसरी असर गर्छ भन्ने जानकारीसहितका सामग्री किसानसम्म पुर्याउने सरकारको तयारी छ । विज्ञका अनुसार सलह किराको रोकथामका लागि मुख्य उपाय भनेको बालीनालीको अनुगमन र यो किरा कुन दिशामा उडिरहेको छ भन्ने कुरा नै हो ।

    आतङ्कित नभईकन यसको रोकथामका उपायबारे पूर्व तयारी गरिने मन्त्रालयले जनाएको छ । नेपालको हावापानीमा सलह किराले फुल पार्ने सम्भावना नरहेकाले यसको झुन्डमा केन्द्रित भएर रोकथामका उपाय अपनाइने कृषि मन्त्रालयको भनाइ छ । उज्यालो अनलाईनवाट साभार

    प्रतिक्रिया दिनुहोस
    अन्तर्राष्ट्रिय सम्बन्धि थप
  • पोखरीमा डुबेर ६ जना बालबालिकाको ज्यान गयो

  • भारतको जम्मुमा बस दुर्घटना हुँदा ८ जनाको मृत्यु

  • श्रीलङ्काले मेको अन्त्यबाट साप्ताहिक इन्धन कोटा बढाउने

  • एर्दोगान टर्कीको राष्ट्रपतिमा पुनः विजयी


  • समाचार
  • १

    रेशम चौधरीको आममाफीविरुद्ध रिट निवेदन दर्ता
    ७ घण्टा अघि

  • २

    नवलपुर प्रहरीले बेच्यो बरामद गरिएका दुई सय ७१ सवारीसाधन
    ७ घण्टा अघि

  • ३

    झण्डै साढे ४ करोड भ्रष्टाचार गरेको भन्दै गुणस्तर तथा नापतौल कार्यालयका पूर्ववरिष्ठ निरीक्षकविरूद्ध मुद्दा दायर
    ८ घण्टा अघि

  • ४

    सेयर बजार राताम्मे
    ८ घण्टा अघि

  • ५

    Why Traditional Dating Will Always Overcome Away Algorithms
    ८ घण्टा अघि

  • ६

    ‘अखण्ड भारत’को नक्साबाट नेपाल हटाउ भन्न नसके प्रधानमन्त्री किन भारत जानेः ओली
    ८ घण्टा अघि

  • ७

    बजेट कार्यान्वयनमाथिका शंका कामबाट हटाइने अर्थमन्त्री महतको दाबी
    ९ घण्टा अघि

  • ८

    अब हवाई यात्रा गर्दा कोभिड खोप लगाएको प्रमाण नचाहिने
    ९ घण्टा अघि

  • ९

    The Must-Know Tips For an incredible Union
    ९ घण्टा अघि

  • १०

    महोत्तरीको एनएमबि बैँकमा लुटपाट
    ९ घण्टा अघि

  • सुभयुग प्रभाव सबै
    rajendra sir photo
    १ हफ्ता अघि

    निती तथा कार्यक्रम फिर्ता लिनुपर्ने र पुर्नलेखन गर्नुपर्ने आवश्यकता छैन : सांसद पाण्डे

    सामाजिक सञ्जालबाट
    १

    पोखरीमा डुबेर ६ जना बालबालिकाको ज्यान गयो

    शुभयुग सम्वाददाता
    २

    भारतको जम्मुमा बस दुर्घटना हुँदा ८ जनाको मृत्यु

    शुभयुग सम्वाददाता
    ३

    श्रीलङ्काले मेको अन्त्यबाट साप्ताहिक इन्धन कोटा बढाउने

    शुभयुग सम्वाददाता
    ४

    एर्दोगान टर्कीको राष्ट्रपतिमा पुनः विजयी

    शुभयुग सम्वाददाता
    Shubhayug Logo

    Subhayug Media Pvt. Ltd.

    नयाँबानेश्वर काठमाण्डौ, नेपाल

    [email protected]

    01-5705310

    सुचना तथा प्रशारण बिभाग दर्ता नं. : - २८३२ - ०७८/७९

    हाम्रो टीम

    Editor-in-Chief :
    Bibek Aryal 9841065149

    Desk Editor : Haribahadur Baniya
                            : Bikash Rauniyar

    • Home
    • सम्पर्क
    • हाम्रो बारेमा
    • प्रवास
    • फिचर
    • स्थानीय
    • स्वास्थ्य
    • पर्यटन
    • भिडियो
    • सुभयुग प्रभाव
    • Privacy
    • English
    © २०७७ शुभयुग मा सार्वाधिकार सुरक्षित छ
    Designed by: GOJI Solution